198.Ընդգծված բառակապակցությունները մեկական բառերով փոխարինի՛ր:
Վանա լճի մոտերքներում ընկած Ռշտունյաց լեռները հայտնի էին պղնձի, կապարի,երկաթի հանքավայրերով, որոնք բազում հիշատակվել են հայկական
ձեռագիր գրքերում: Բրոնզի ու երկաթի դարերի շրջաններից սկսած՝ հայկական
լեռնաշխարհում արդյունահանվում ու ձուլվում էին տարբեր մետաղներ, որը պատճառէր դառնում, որ հանվող նյութերի անունները դառնային
տեղերի անուններ:Հետագայում հնէաբանները ու երկրաբանները այդ անվանումների միջոցով հայտնաբերում էին լեռներում գտնվող լքվածփորված տեղեր ու մետաղ ձուլելու տեղեր:
199. Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:
Ա․Մեռյալ ծովի ջուրն այնքան աղի է, որ այնտեղ ոչ մի կենդանի ձուկ չի կարող ապրել: Արևմտյան Ասիայի տոթակեզ կլիմայի պատճառով անըդհատ շատ ջուր է գոլորշիանամ ծովի մակերևույթից, իսկ լուծված աղերը մնում են ծովում ու մեծացնում ջրի աղիությունը: Ծովում խորանալուն զուգընթաց` աղիաթյունը աճում է: Աղերը Մեռյալ ծովի քարորդ մասն են կազմում, նրա մեջ աղերի ընդհանուր քանակը քառասուն միլիոն տոննա է
Բ.Ամերիկյան մի ակումբում, որտեղ երաժշտությունն անդադար որոտում է, կարելի է անդորր գտնել: Ավտոմատի մեծ տասը ցենտ են գցում, և այն երեք րոպեով անջատվում է: Տասը ցենտը քիչ չէ, բայց ինչքա՜ն հաճելի է թվում այն անդորրը, որի համար անձամբ կանխիկ վճարել ես: Հազար ինը հարյուր հիսունինը թվին ամերիկյան ռադիոն մի անսովոր հաղորդում տվեց:Ունկնդիրների ուշադրությանը ներկայացրին մի լուր` աղմուկի դեմ պայքարող կազմակերպություն ստեղծելու մասին, ու ընդհուպ մինչև տասնհինգ րոպեանոց հադորդման վերջը տվող լռություն:
Գ.Մարդուն իր ամբողջ կյանքում ուղեկցում է ձայնը: Մարդը բացարձակ լռության պայմաններում վատ է զգում, նրան պատում է երկյուղի ու անհարմարության զգացում: Բացարձակ լռությունը խանարում է մարդու նյարդային համակարգն այնպես, ինչպես և անվերջ աղմուկը: որոտը, հրաբուխների ձայնը, ծովային մրրիկները և այլ աղմուկներ անհանգստացնում են մարդուն: Կան բնական աղմուկներ, ինչպես թռջունների դայլայլը, աղբյուրների կարկաչյունը, ծովի ալիքների համընթաց ճողփյունը, հաճելի են մարդկանց համար, բարերար են ներգործում նրանց նյարդային համակարգի վրա: Տհաճ աղմուկը քայքայում է մարդու առողջությունը: Աղմուկի հետ են կապվում լսողության կորուստը, նյարդահոգեկան հիվանդությունների աճը, ֆիզիկական և մտավոր ընկունակությունների նվազումը:
200.Կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով տրված դարձվածային միավորները։
Վարդագույն ակնոցով նայել-Նրանք վարդագույն ակնոցներով է տեսնում աշխարհը։
ջրից չոր դուրս գալ-Մեղավորը ջրից չոր դուրս եկավ։
համբերության բաժակը լցվել-Նրա համբերության բաժակը լվեց և նա գոռաց երեխաների վրա վրա։
Ձեռք մեկնել-Նա ինձ դժվարին պահին ձեռք մեկնեց այժմ իմ հերթն է։
քաղցր աչքով նայել-Ուսուցիչը քաղցր աչքով է նայում որոշ աշակերտներին։
201.Տրված ածանցավոր բառերում առանձնացրո՛ւ արմատը և ածանցը։
Խնձորենի, տգեղ, անհարմար, անզեն, անտուն, անգութ , դժբախտ, դժգոհ, լճակ, շնիկ, գառնուկ, կանաչեղեն, միտք, լեռնցի, սարեցի, գյուղացի։
Խնձորենի-Խնձոր (արմատ)+ ենի (ածանց)
Տգեղ-Տ (ածանց) +գեղեցիկ (արմատ)
Անհարմար-Ան (ածանց) + հարմար (արմատ)
Անզեն-Ան (ածանց) + զենք (արմատ)
Անտուն-Ան (ածանց) + տուն (արմատ)
Անգութ — Ան (ածանց) + գութ (արմատ)
Դժբախտ- դժ (ածանց) + բախտ (արմատ)
Դժգոհ- դժ (ածանց) + գոհ (արմատ)
Լճակ- Լիճ (արմատ) + ակ (ածանց)
Շնիկ — Շուն (արմատ) + իկ (ածանց)
Գառնուկ — Գառ (արմատ) + ուկ (ածանց)
Կանաչեղեն — Կանաչի (արմատ) + եղեն (ածանց)
Լեռնցի-Լեռ (արմատ) + եցի (ածանց)
Սարեցի- Սար (արմատ) + եցի (ածանց)
Գյուղացի- Գյուղ (արմատ) + ացի (ածանց)
202.Առանձին սյունակներով դուրս գրե՛լ նախածանց, վերջածանց, ինչպես նաև թե՛ նախածանց, թե՛ վերջածանց ունեցող բառերը։
Անհայտ, խնձորենի, անմտություն, հակաթույն, մթերային, տգեղ,
վերահաշվում, անհոգաբար, կաղնուտ, անհավատալի, միլիոնավոր, չկամ,
ցուցանակ, արտապատկեր, ենթավարպետ, գերադաս, կղզյակ, հարակից,
հայրական, ներգրավում, տրամագծորեն, անհարմար, ապաշնորհ, դժգոհություն,
հավաքածու, լսարան, համատեղություն, ծիծաղելի, անթիվ, մորթեղեն, միտք։
Նախածանց-Անհայտ, հակաթույն, տգեղ, չկամ, արտապատկեր, ենթավարպետ, գերադաս, հարակից, անհարմար, ապաշնորհ, անթիվ:
Վերջածանց-Խնձորենի, մթերային, անհոգաբար, կաղնուտ, միլիոնավոր, ցուցանակ, կղզյակ, հայրական, հավաքածու, լսարան, համատեղություն, ծիծաղելի, մորթեղեն, միտք:
Թե՛ նախածանց, թե՛ վերջածանց-Անմտություն, վերահաշվում, անհավատալի, ներգրավում, տրամագծորեն, դժգոհություն:
203.Փակագծերում տրված բայերը անհրաժեշտ քերականական ձևերով գրի՛ր նախադասության համապատասխան տեղերում։
Ընթացող գնացքի լուսամուտից առկայծում էին մոտակա բնակավայրերի լույսերը, որոնք մի պահ անհետացան թանձրացող խավարում, ապա երևացին։ (երևալ, անհետանալ, առկայծել)
2․ Հանգստյան տան բակում մարդիկ զբոսնում էին, երեխաները, ճոճանակների վրա նստած, օրորվում, իսկ մեղմ քամին բերում էր մոտակա սարերի զովությունը։ (օրորել, զբոնել, բերել)
3․ Վարպետը անջատում է հաստոցը, վերցնում է նոր պատրաստած դետալը և համեմատում գծագրի հետ՝ երբեմն ինչ-որ չափումներ անելով։ (վերցնել, անջատել, համեմատել)
4․ Դաշնակահարի մատները անցնում էին ստեղների վրայով, և դահլիճը ողողում հոգեպարար մի երաժշտությամբ, որն ալեկոծում էր ունկնդիրների հոգիները։ (ալեկոծել, ողողել, սահել)
5․ Ճամփեզրի խոտերի միջից հանկարծ մի աղվես հայտնվեց, որն անցավ ճանապարհի մյուս կողմն ու անհետացավ թփուտներում։ (անցնել, անհետանալ, հայտնվել)
204.Տրված բառերից առանձնացնե՛լ հականշային 10 զույգ։
Փութաջան, ամպոտ, դալար, ծույլ, ուսյալ, երկչոտ, հինավուրց, գագաթ,
օրինական, անջրդի, ապօրինի, ինքնահավան, նոսր, ողորկ, հեռավոր,
արատավոր, խորդուբորդ, ջրարբի, համարձակ, ջինջ, տգետ, հմուտ, ստորոտ,
թանձր, անբասիր։
Փութաջան — ծույլ
ամպոտ — ջինջ
ուսյալ — տգետ
երկչոտ — համարձակ
գագաթ — ստորոտ
օրինական — ապօրինի
անջրդի — ջրարբի
նոսր — թանձր
ողորկ — խորդուբորդ
արատավոր — անբասիր
205.Ընդգծված բառերն ի՞նչ հարցի են պատասխանում և ի՞նչ են ցույց տալիս: Ի՞նչ անուն կտաս այդ բառերին:
Ծանր առարկա, կանաչ արտ, բարձր տանիք, գունավոր նկար, բարակ ժապավեն, նեղ ճանապարհ, պղտոր գետ:
Պատասխանում են ինչպիսին հարցին, ցույց են տալիս ինչպիսին լինելը: Ածական: