Կարդա’ Վիլյամ Սարոյանի » Բան ունեմ ասելու » պիեսը։
Առաջադրանք`
5-7 նախադասությամբ գրի’ր պիեսի ասելիքը։
Սուրբ Ծննդին Ձմեռ Պապը երեխաների հավատը կոտրում էր: Նաև հասկացա, որ այս աշխարհում յուրաքանչուր մարդ միլիոնատեր է, եթե կարողանա իր ունեցվացքից բաժին հանել: Պիեսի խոր իմաստներից մեկը այն է, որ ավելի հաճելի է ոչ թե ստանալը, այլ նվիրելը: Այն ինձ շատ դուր եկավ: Կարճ ասաց պիեսը շատ իմաստալից էր և ես այս Նոր տարուն կօգտվեմ երիտասարդի խորհուրդերից:
Տեսական նյութ
Բնական և կոտորակային թվերի գումարման ձեզ հայտնի տեղափոխական և զուգորդական օրենքները ճիշտ են նաև ամբողջ թվերի համար։
Տեղափոխական օրենք
Երկու ամբողջ թվերի գումարը գումարելիների տեղերը փոխա-
նակելիս մնում է նույնը։
Թվերի փոխարեն գործածելով տառերը՝ այս օրենքը կարելի է գրի
առնել հետևյալ կերպ.
a + b = b + a։
օրինակ՝ -2+(+8)=+8+(-2)
Զուգորդական օրենք
Եթե երկու ամբողջ թվերի գումարին ավելացվում է մի երրորդ
ամբողջ թիվ, արդյունքը հավասար է այն ամբողջ թվին, որը
ստացվում է առաջին թվին երկրորդ և երրորդ թվերի գումարն
ավելացնելիս.
(a + b) + c = a + (b + c)։
Օրինակ՝ (-10+6)+4=-10+(6+4)
Առաջադրանքներ
‘3. Ամբողջ թվերի զույգի համար ստուգե՛ք գումարման տեղափոխական օրենքի ճշտությունը.
ա) –9, –1
Օրինակ՝ -9+(-1)=-10; (-1)+(-9)=-10
գ) +8+ (–10)=-18=-10+8=-18
ե) –13+14=-27=14+(-13)=-17
է) +8, 0,
բ) –3+7=-10=7+(-3)=-10
դ) –21+12=-33=12+(-21)=-33
զ) 0+(–7)=-7=-7+0=-7
ը) +1+(–4)=-5=-4+1=-5
4. բ) 56+(-16+7)=(56+(-16))+7,
գ) (-52+17) + (-9)=-52+(17+(-9))
դ) -13+(-8+25) = (-13 + (-8)) +25
5. ա) 3+5+(-8)=+3+(-8)+5
բ) 6+(-2)+(-1)=(-1)+(6+(-2))
գ) -4+2+(-7)=2+((-7)+(-4))
դ) -1 + (-7) + 3 = (3+(-7)) + (-1)
6. ա) 49+((-49)+22) = 22
բ)-12+(12+(-29)) = -29
գ) (47+(-58))+(-47) = -58
դ) (124+59)+(-24) = 159
ե)-56+17+(-27) = -66
զ) 49+(-72)+62 = 39
է) 36+(-51)+14 = -1
ը)-48+(-19)+28 = -39
7) Տասնվեցհարկանի շենքի երկու հարևան մուտքերի վերելակները
կանգնած էին 12-րդ հարկում։ Մի վերելակը նախ բարձրացավ 2
հարկ, ապա իջավ 5 հարկ։ Մյուս վերելակը նախ իջավ 5 հարկ,
ապա բարձրացավ 2 հարկ։ Ո՞ր հարկերում կանգնած կլինեն
վերելակները։
9
1 ժամ դ. 3.1Մեխանիկական աշխատանք, մեխանիկական էներգիա
Սովորաբար աշխատանք բառով նշում են մարդու այս կամ այն գործունեությունը, այդ թվում՝ մտավոր աշխատանքը: Մեխանիկական աշխատանքն ունի այլ իմաստ՝ կատարվում են միայն այն ժամանակ, երբ մարմինը շարժվում է իր վրա կիրառված ուժի ազդեցությամբ:
Երբ մարմինը տեղափոխվում է ազդող ուժի ուղղությամբ, կատարված աշխատանքը որոշվում է կիրառված ուժի և մարմնի անցած ճանապարհի արտադրյալով.
A=F. S
Էներգիան բնութագրում է մարմնի՝ աշխատանք կատարելու հնարավորությունը: Որքան մեծ էներգիայով է օժտված մարմինը, այնքան մեծ աշխատանք կարող է այն կատարել:
Էներգիան և աշխատանքը նույնպես չափվում են ջոուլներով:
Հարցեր՝
1. Ո՞ր դեպքում է կատարվում մեխանիկական աշխատանք:
Մեխանիկական աշխատանքն ունի այլ իմաստ՝ կատարվում են միայն այն ժամանակ, երբ մարմինը շարժվում է իր վրա կիրառված ուժի ազդեցությամբ:
2. Ինչի՞ց է կախված մեխանիկական աշխատանքի մեծությունը:
Երբ մարմինը տեղափոխվում է ազդող ուժի ուղղությամբ, կատարված աշխատանքը որոշվում է կիրառված ուժի և մարմնի անցած ճանապարհի արտադրյալով.
3. Ո՞ր բանաձևով են հաշվում աշխատանքը:
Էներգիան և աշխատանքը նույնպես չափվում են ջոուլներով:
1. Գրի՛ր մի քանի ամբողջ թվեր:
-1, -2, +3, -4
2. Առանձնացրո՛ւ այն թվերը, որոնք փոքր են զրոյից՝
—2,+2, -3, 0, 14, -1, |-1|, +1, —15:
3. Զրոն ամբողջ թի՞վ է:
այո
4. Համեմատման նշաններից ո՞րը պետք է դնել աստղանիշի
փոխարեն, որպեսզի ստացվի ճիշտ արտահայտություն.
ա) ( –4 ) · ( +5 ) >0,
դ) ( –2 ) · ( –3 ) · > 5,
բ) ( +9 ) · ( +1 ) < 91
գ) ( 9 ) · ( –7 ) = 63
5) Հաշվե՛ք.
ա) | –11 + 4 |=-7
դ) | 8 – 4 + 2 | · | -7 | = 42
բ) | –2 + 1 | = 1
գ) | 9 – 5 — 14 | =10
6) Թվի 15 %-ը հավասար է 12-ի: Գտե՛ք այդ թվի 5 %-ը:
4
7)Հաշվիր
ա) (–1) · (+7)=7
բ) (+15) · (–60)=900
գ)-310:(-31)=10
դ)65 · (+65)=3125
8)Կատարիր գործողությունը
ա) 6 – 17= -11
բ) –30 +44= +14
գ) 12 – 9 = 3
դ) -18 –(- 23) = +5
ե)(+15)+(+15)-(-30) = 0
զ)12-(+14)= -2
9) Տրված են –8 եւ +5 թվերը։ Գրե՛ք այդ թվերի հակադիր թվերը:
+8, -5
10) Ճի՞շտ է, որ եթե մի ամբողջ թիվը փոքր է մյուսից, ապա նրա բացարձակ արժեքը նույնպես փոքր կլինի մյուսի բացարձակ արժեքից։ Օրինակով հիմնավորիր:
Ոչ Օրինակ՝ 2>1, -2<-1
Հովե՜ր կ’անցնին.
Ու ցորյաններս հուշիկ հուշիկ կարթըննան.
Իրենց խորքեն կը հոսի դող մ’անսահման:
Գեղադալար կողերն ի վար բըլուրին
Ծովե՜ր կ’անցնին:
Հովե՜ր կ’անցնին.
Ա՛յնքան կ’հորդի, կը կատղի դաշտը հուռթի`
Որ պիտի հոն արածող ուլը խեղդի:
Գոգին մեջեն ալետատան հովիտին
Ծովե՜ր կ’անցնին:
Հովե՜ր կ’անցնին.
Ու ցորյանին պատմուճանները ծըփուն
Մերթ կը պատռին, մերթ կը կարվին փողփողուն:
Ըստվերի մեջ, լույսերու մեջ փրփրագին
Ծովե՜ր կ’ացնին:
Հովե՜ր կ’անցնին.
Քիստերուն տակ կ’ալեծփին եղիներ`
Ուր լուսնակն իր սափորին կաթն է հոսեր:
Կալերեն գյուղ, գյուղեն մինչև աղորին
Ծովե՜ր կ’անցնին:
Հովե՜ր կ’անցնին.
Զըմրուխտներով կը ծփա դաշտը անհուն:
Ծիտը կ’երգե թառած ճյուղի մ’օրորուն`
Մինչ իր տակեն ցորյաններու մոլեգին
Ծովե՜ր կ’անցնին,
Հովե՜ր կ’անցնին:
Առաջադրանքներ`
1.Վարժ կարդալ սովորի՛ր եւ բացատրի’ր հետևյալ բառերը՝
2.Ի՞նչ գույն ես տեսնում, երբ կարդում ես բանաստեղծությունը. հատկապես ո՞ր բառերն ու արտահայտություններն են այդ տպավորությունը ստեղծում։
Ինձ մոտ տպավորվեց Վերջին քառատողը: Իսկ պակերացնում եմ դեղին, կարմիր, շականակագույն և այլ աշնանային և ցորենի գույները:
3.Ինքդ վերնագրի՛ր բանաստեղծությունը և մեկնաբանի՛ր:
Ցորենե աշխարհ
Ես համեմատում էմ արտի դաշտը աշխարհի հետ, որովհետև այդ բանաստեղծությունը ցորենի մեծության, գեղեցկության և ընթարապես նրա դրական կողմի մասին է:
Թեմա՝ Ամբողջ թվերի բազմապատկումը
Տեսական նյութ
Կանոն 1.
Տարբեր նշաններ ունեցող երկու ամբողջ թվերի արտադրյալը
բացասական ամբողջ թիվ է, որի բացարձակ արժեքը հավասար է արտադրիչների բացարձակ արժեքների արտադրյալին։
Օրինակ՝ (–6) · (+3) = –(|-6| · |+3|) = –(6 · 3) = –18։
Կանոն 2.
Միևնույն նշանն ունեցող երկու ամբողջ թվերի արտադրյալը
դրական ամբողջ թիվ է, որի բացարձակ արժեքը հավասար է
արտադրիչների բացարձակ արժեքների արտադրյալին։
Օրինակ՝ (–6) · (-3) = +(|-6| · |-3|) = +(6 · 3) = +18։
Կազմենք մի աղյուսակ, որում երևում է «նշանների կանոնը»
ամբողջ թվերի բազմապատկման համար, այսինքն՝ ցույց է տալիս, թե արտադրիչների նշաններով ինչպես է որոշվում ամբողջ թվերի արտադրյալի նշանը.
Ամբողջ թվի և զրոյի բազմապատկման արդյունքը միշտ համարվում է զրոյի հավասար։
Առաջադրանքեր.
1) Հաշվե՛ք.
ա) (–8) · (+16)=-126
բ) (+17) · (–4)=-68
գ) (–1) · (+1)=-2
դ) (+20) · (–18)=360
ե) (–7) · (+5)=-35
զ) (+21) · (–6)=126
է) (–1) · (+7)=-7
ը) (+15) · (–60)=-900
2) Առանց բազմապատկում կատարելու համեմատե՛ք.
ա) (–5) · (–7) > 0,
բ) (+3) · (+9) > (+8) · (–7),
գ) (–8) · (+6) < 0,
դ) (–14) · (–12) > (–10) · (+2),
ե) (+16) · (–5) < 0,
զ) (+20) · (–1) < (–6) · (–3)
3) Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի ճիշտ հավասարություն.
ա) -21 ։ 3 = –7,
բ) 46 ։ (–8) = –6,
գ) (–80) ։ (–20) = 4,
դ) -10 ։ (–5) = 2,
ե) (–45) ։ 15 = –3,
զ) (–(-80)) ։ (–16) = –5
4) Հետևյալ թվերը ներկայացրե՛ք երկու արտադրիչների արտադրյալի տեսքով, որոնցից գոնե մեկը բացասական թիվ է.
–40=-20×2
+32=-16x(-2)
–1=-1×1
0=0x(-1)
–12=-6×2
+9=-3x(-3)
5) Կատարե՛ք ամբողջ թվերի բազմապատկում.
ա) (–4) · (–5)=20
գ) (+32) · (–6)=-192
ե) (+1) · (+23)=23
է) (–19) · (+7)=-133
բ) (–8) · 0=0
դ) 0 · (–1)=0
զ) (+14) · (–25)=-350
ը) (–10) · (+12)=-120
6) Ի՞նչ նշան կունենա երեք ամբողջ թվերի արտադրյալը, որոնցից`
ա) երկուսը բացասական թվեր են, մեկը` դրական,
—
բ) մեկը բացասական թիվ է, երկուսը` դրական:
—
Գործնական քերականություն
1. Տեքստը համառոտի՛ր ։
Երկու ընկեր անապատով գնում էին:
Ընկերներից մեկը ծարավից թուլացավ, ընկավ: Իսկ մյուսը, որի մոտ ջուր կար, ոչ օգնեց ընկերոջը, ոչ էլ նույնիսկ ջուր տվեց: Թողեց, հեռացավ: Աղետյալը վերջին շնչում ընկած մնաց:
Բարեբախտաբար եկավ, մի քարավան հասավ այդտեղ: Մարդիկ կիսամեռ տղային գտան, ջուր տվեցին ու նրան ուշքի բերեցին:
Տղան, նորից առույգացած, շարունակեց ճամփան:
Գնա՜ց, գնա՜ց, հասավ ընկերոջը: Բան չասաց, լուռումունջ շարունակեց ճամփան:
Երբ լեռնոտ մի կածանով էին անցնում, ջուր չտվող ընկերը սայթաքեց, ընկավ ու չկարողացավ ոտքի կանգնել: Ոտքը կոտրվել էր:
Ընկերը նրան շալակն առավ, մեծ դժվարությամբ տարավ հայրենի քաղաքը, հասցրեց տուն, կնոջ մոտ: Ու հրաժեշտ տվեց.
-Է՜հ, մնաս բարով, եղբա՛յր: Քանի կանք, դու մարդկանց քո ջրից պատմիր, ես՝ իմ շալակից:
Երկու ընկեր անապատով գնում էին: Ընկերներից մեկը ծարավից ուշաթափվեց, իսկ նրա ընկերը ուշադրություն չդարձրեց և շարունակեց ճանապարհը:Դրանից հետո նրան գտավ մի քարավան: Նրանք օգնեցին ծարավից ուշաթափվածին, և նա ուշքի գալով շարունակեց ճանապարհը: Նա հասավ իր ընկերոջը և լուռումունջ շարունակեց ճանապարհը:Որոշ ժամանակ հետո ջուր չտվող ընկերը սայթակեց և ոտը ջարթեց: Սակայն այս անգամ ընկերը օգնեց նրան, շալակեց և տարավ հայրենի քաղաք, իր կնոջ մոտ և ասաց.
-Է՜հ քանի մենք կանք, դու քո ջրի մասին պատմիր, իսկ ես իմ շալակի մասին կպատմեմ:
2.Ապրել բայն համապատասխան փոփոխության ենթարկի’ր եւ գրի’ր կետերի փոխարեն։Նրա
ապրած երկար ու ձիգ տարիների մասին ընդամենը մի երկու նախադասություն կարելի է պատմել:Գետափին՝ զով ծառերի ստվերում ապրելով հիշում էր իր անապատը, խանձված ավազը:Կարտոֆիլի արտում ապրող բզեզն արագ բազմանում է ու շարժվում առաջ՝ նոր տարածություններ գրավելու:Ուզում էր քաղաքից դուրս ու մենակ՝ապրել հեռու մի դաշտում:
Եթե մի երկու ամիս էլ ապրեք այս խոնավ ու անարև երկրում, բոլորովին կմոռանա՞ք մեր գյուղը:
Մի քանի օր այստեղ կապրի ու կտեսնի, թե ի՞նչ դժվար է օրվա հոգսը հոգալը:Այստեղ ապրելու ուրիշ ելք չունեմ:
Դու երկար ապրելով այս աշխարհում ու շատ բան ես տեսել, ինձ մի խորհուրդ տո՛ւր:
| Լեոնարդո դա ՎինչիԼեոնարդո դա Վինչի1452 թ., գ. Ակիանո, Վինչիի մերձակայքում, Ֆլորենցիայի մոտ, Իտալիա1519 թ., Կլու դղյակ, Ամբուազի մոտ, Տուրեն, Ֆրանսիա «Խորհրդավոր ընթրիք» (1495–7 թթ., որմնանկար)Լեոնարդո դա Վինչիի հուշարձանը Միլանում (1872 թ., քանդակագործ` Պիետրո Մանյի)Իտալացի նկարիչ, քանդակագործ, ճարտարապետ, գիտնական և ճարտարագետ Լեոնարդո դա Վինչին Վերածննդի դարաշրջանի ամենախոշոր արվեստագետներից է: Լեոնարդո դա Վինչին 1466 թ-ին ընտանիքի հետ տեղափոխվել է Ֆլորենցիա, որտեղ 1469–78 թթ-ին աշակերտել է ժամանակի հայտնի նկարիչ Անդրեա դել Վեռոքիոյին: Սովորել է ոսկերչություն, քանդակագործություն և նկարչություն: Նա քանդակել է մի քանի «ժպտացող կանանց գլուխներ», ապա, թողնելով քանդակագործությունը, անցել է նկարչության: Նրա վաղ շրջանի ամենահայտնի գործերից են հրեշտակի գլուխը՝ Վեռոքիոյի «Մկրտություն» նկարում, «Ավետումը» (մոտ 1474 թ.), «Ծաղկով Տիրամայրը» (1478 թ.), որտեղ նկարիչը կերպարները պատկերել է քանդակային, լուսաողող, սահուն, կորակազմ մակերեսներով: 10 տարի անց Դա Վինչին նույն թեմայով ստեղծել է «Աստվածամայր Լիտան» (1478–82 թթ.) կտավը, որն ավելի կատարյալ ու խորհրդավոր է: Վեռոքիոյի արվեստանոցում սովորելու տարիներին զբաղվել է նաև գիտությամբ՝ անատոմիայով, ֆիզիկայով, մաթեմատիկայով: Միլան տեղափոխվելուց հետո Դա Վինչին 1482 թ-ից, որպես ճարտարապետ, հիդրավլիկայի, պաշտպանական շինությունների և մեքենաների մասնագետ, ծառայել է Միլանի դուքս Լոդովիկո Մորոյին: Այդ շրջանում է ծաղկել Դա Վինչի-գեղանկարչի ստեղծագործությունը. պահպանվել են պալատական կանանց մի քանի ուշագրավ դիմանկարներ՝ «Բեատրիչե դÿԷստե», «Կզաքիսով տիկինը», «Ազնվազարմ տիկնոջ դիմանկարը» և այլն:1495–97 թթ-ին Դա Վինչին Միլանի Սանտա Մարիա դելլե Գրացիե վանքի սեղանատանը կերտել է հռչակավոր «Խորհրդավոր ընթրիք» որմնանկարը, որն իր դրամատիզմով, կերպարների հոգեբանական խորությամբ, հորինվածքի կառուցման մաթեմատիկական ճշգրտությամբ համաշխարհային արվեստի գլուխգործոցներից է: 1503 թ-ին նա ստեղծել է իր ամենանշանավոր գործերից մեկը՝ «Մոնա Լիզան» («Ջոկոնդա»): Երիտասարդ կնոջ երազկոտ, խոհուն, առեղծվածային, փոքր-ինչ թախծոտ թեթևակի ժպիտը բացահայտում է բնորդուհու ներաշխարհը: Մոնա Լիզան պատկերված է բնապատկերի մեջ. հեռավոր սարերը, երկինքը, գետը, ծառերն ասես տարածված են մշուշում: Նկարչի համար բնությունն ու մարդն անբաժանելի են: Դրա վկայությունն է նաև «Աստվածամայրը քարանձավում» (1483–94 թթ.) կտավը, որի կերպարները նույնպես բնապատկերի մեջ են և ստեղծում են յուրահատուկ հուզական միջավայր: Դա Վինչիի ուշ շրջանի լավագույն գործերից են՝ «Սուրբ Աննան Մարիամի և մանուկ Քրիստոսի հետ» (մոտ 1500–07 թթ.), «Հովհաննես Մկրտիչ» (մոտ 1513–17 թթ.), «Ջրհեղեղ» գծանկարաշարը (մոտ 1514–16 թթ.) և այլն: Նկարիչը, չհանդուրժելով անարդարությունը, գժտություններն ու անմիաբանությունը, իր ողջ կյանքում ստիպված էր թափառել. աշխատել է Միլանում, Ֆլորենցիայում, Հռոմում, Վենետիկում, իսկ 1517 թ-ին Ֆրանսուա Ա թագավորի հրավերով, որպես «թագավորական առաջին նկարիչ, ճարտարապետ և մեքենաշինարար», տեղափոխվել է Ֆրանսիա, որտեղ ապրել է մինչև կյանքի վերջը: Նախագծել է Տուր–Բլուա–Սաոն ոռոգման ջրանցքը և ճարտարապետական գլուխգործոց Շամբորի դղյակը: Դա Վինչին թողել է 7 հզ. ձեռագիր էջ, որոնք մինչև օրս լիովին չեն ուսումնասիրվել: Որպես գիտնական և ճարտարագետ՝ խորաթափանց դիտարկումներով հարստացրել է ժամանակի գիտության գրեթե բոլոր բնագավառները: Ձեռագրերում եղել են թռչող սարքերի, պարաշյուտների, ջրանցքների, կախովի կամուրջների, մետաղահալման վառարանների, տպագրական և հողափոր մեքենաների նախագծեր: Նա առաջինն է բուսաբանությունը դիտել որպես ինքնուրույն կենսաբանական գիտություն, տվել բույսերի արևամետության, արմատներում նյութերի շարժման նկարագրությունը: Սակայն տեխնիկայի ցածր մակարդակի պատճառով Դա Վինչին չի կարողացել իրականացնել իր նորարարական մտահղացումները: |
Շփման ուժ է առաջանում, երբ հպվող մարմինները տեղաշարժվում են միմյանց նկատմամբ: Շփման ուժի առաջացման գլխավոր պատճառը մարմինների մակերևույթների խորդուբորդությունն է:
Բնության մեջ, տեխնիկայում և կենցաղում շփումն ունի մեծ նշանակություն: Այն կարող է լինել օգտակար և վնասակար:
1. Շփման ի՞նչ տեսակներ գիտեք:
Sահնակի սահելը, գնդակի գլորվելը և այլն:
2. Ի՞նչ դեր է կատարում շփումը բնության մեջ, տեխնիկայում և կենցաղում:
Այն կարող է լինել օգտակար և վնասակար:
3. Բնագիտական մի փորձ կատարիր:
Жила-была на свете лягушка-квакушка. Сидела она в болоте, ловила комаров да мошку, весною громко квакала вместе со своими подругами. И весь век прожила бы она благополучно — конечно, в том случае, если бы не съел ее аист. Но случилось одно происшествие.
Однажды она сидела на сучке высунувшейся из воды коряги и наслаждалась теплым мелким дождиком.
— Ах, какая сегодня прекрасная мокрая погода! — думала она. — Какое это наслаждение — жить на свете!
Дождик моросил по ее пестренькой лакированной спинке, капли его подтекали ей под брюшко и за лапки, и это было восхитительно приятно, так приятно, что она чуть-чуть не заквакала, но, к счастью, вспомнила, что была уже осень и что осенью лягушки не квакают, — на это есть весна, — и что, заквакав, она может уронить свое лягушечье достоинство. Поэтому она промолчала и продолжала нежиться.
Вдруг тонкий, свистящий, прерывистый звук раздался в воздухе. Есть такая порода уток: когда они летят, то их крылья, рассекая воздух, точно поют, или, лучше сказать, посвистывают. Фью-фыю-фью-фью — раздается в воздухе, когда летит высоко над вами стая таких уток, а их самих даже и не видно, так они высоко летят. На этот раз утки, описав огромный полукруг, опустились и сели как раз в то самое болото, где жила лягушка.
— Кря, кря! — сказала одна из них, — Лететь еще далеко; надо покушать.
И лягушка сейчас же спряталась. Хотя она и знала, что утки не станут есть ее, большую и толстую квакушку, но все-таки, на всякий случай, она нырнула под корягу. Однако, подумав, она решила высунуть из воды свою лупоглазую голову: ей было очень интересно узнать, куда летят утки.
— Кря, кря! — сказала другая утка, — уже холодно становится! Скорей на юг! Скорей на юг!
И все утки стали громко крякать в знак одобрения.
— Госпожи утки! — осмелилась сказать лягушка, — что такое юг, на который вы летите? Прошу извинения за беспокойство.
И утки окружили лягушку. Сначала у них явилось желание съесть ее, но каждая из них подумала, что лягушка слишком велика и не пролезет в горло. Тогда все они начали кричать, хлопая крыльями:
— Хорошо на юге! Теперь там тепло! Там есть такие славные теплые болота! Какие там червяки! Хорошо на юге!
Они так кричали, что почти оглушили лягушку. Едва-едва она убедила их замолчать и попросила одну из них, которая казалась ей толще и умнее всех, объяснить ей, что такое юг. И когда та рассказала ей о юге, то лягушка пришла в восторг, но в конце концов все-таки спросила, потому что была осторожна:
— А много ли там мошек и комаров?
— О! целые тучи! — отвечала утка.
— Ква! — сказала лягушка и тут же обернулась посмотреть, нет ли здесь подруг, которые могли бы услышать ее и осудить за кваканье осенью. Она уж никак не могла удержаться, чтобы не квакнуть хоть разик.
— Возьмите меня с собой!
— Это мне удивительно! — воскликнула утка. — Как мы тебя возьмем? У тебя нет крыльев.
— Когда вы летите? — спросила лягушка.
— Скоро, скоро! — закричали все утки. – Кря! Кря! Кря! Тут холодно! На юг! На юг!
— Позвольте мне подумать только пять минут, — сказала лягушка, — я сейчас вернусь, я наверно придумаю что-нибудь хорошее.
И она шлепнулась с сучка, на который было снова влезла, в воду, нырнула в тину и совершенно зарылась в ней, чтобы посторонние предметы не мешали ей размышлять. Пять минут прошло, утки совсем было собрались лететь, как вдруг из воды, около сучка, на котором она сидела, показалась ее морда, и выражение этой морды было самое сияющее, на какое только способна лягушка.
— Я придумала! Я нашла! — сказала она. — Пусть две из вас возьмут в свои клювы прутик, я прицеплюсь за него посередине. Вы будете лететь, а я ехать. Нужно только, чтобы вы не крякали, а я не квакала, и все будет превосходно.
Нашли хороший, прочный прутик, две утки взяли его в клювы, лягушка прицепилась ртом за середину, и вся стая поднялась в воздух. У лягушки захватило дух от страшной высоты, на которую ее подняли; кроме того, утки летели неровно и дергали прутик; бедная квакушка болталась в воздухе, как бумажный паяц, и изо всей мочи стискивала свои челюсти, чтобы не оторваться и не шлепнуться на землю. Однако она скоро привыкла к своему положению и даже начала осматриваться. Под нею быстро проносились поля, луга, реки и горы, которые ей, впрочем, было очень трудно рассмотреть, потому что, вися на прутике, она смотрела назад и немного вверх, но кое-что все-таки видела и радовалась и гордилась.
— Вот как я превосходно придумала, — думала она про себя.
А утки летели вслед за несшей ее передней парой, кричали и хвалили ее.
— Удивительно умная голова наша лягушка, — говорили они, — даже между утками мало таких найдется.
Она едва удержалась, чтобы не поблагодарить их, но вспомнив, что, открыв рот, она свалится со страшной высоты, еще крепче стиснула челюсти и решилась терпеть.
Утки летели над сжатыми полями, над пожелтевшими лесами и над деревнями, полными хлеба в скирдах; оттуда доносился людской говор и стук цепов, которыми молотили рожь. Люди смотрели на стаю уток и, лягушке ужасно захотелось лететь поближе к земле, показать себя и послушать, что об ней говорят. На следующем отдыхе она сказала:
— Нельзя ли нам лететь не так высоко? У меня от высоты кружится голова, и я боюсь свалиться, если мне вдруг сделается дурно.
И добрые утки обещали ей лететь пониже. На следующий день они летели так низко, что слышали голоса:
— Смотрите, смотрите! — кричали дети в одной деревне, — утки лягушку несут!
Лягушка услышала это, и у нее прыгало сердце.
— Смотрите, смотрите! — кричали в другой деревне взрослые, — вот чудо-то!
— Знают ли они, что это придумала я, а не утки? — подумала квакушка.
— Смотрите, смотрите! — кричали в третьей деревне. — Экое чудо! И кто это придумал такую хитрую штуку?
Тут лягушка не выдержала и, забыв всякую осторожность, закричала изо всей мочи:
— Это я! Я!
И с этим криком она полетела вверх тормашками на землю. Утки громко закричали, одна из них хотела подхватить бедную спутницу на лету, но промахнулась. Лягушка, дергая всеми четырьмя лапками, быстро падала на землю; но так как утки летели очень быстро, то и она упала не прямо на то место, над которым закричала и где была твердая дорога, а гораздо дальше, что было для нее большим счастьем, потому что она бултыхнулась в грязный пруд на краю деревни.
Она скоро вынырнула из воды и тотчас же опять сгоряча закричала во все горло:
— Это я! Это я придумала!
Но вокруг нее никого не было. Испуганные неожиданным плеском, местные лягушки все попрятались в воду. Когда они начали показываться из воды, то с удивлением смотрели на новую.
И она рассказала им чудную историю о том, как она думала всю жизнь и наконец изобрела новый, необыкновенный способ путешествия на утках; как у нее были свои собственные утки, которые носили ее, куда было угодно; как она побывала на прекрасном юге, где так хорошо, где такие прекрасные теплые болота и так много мошек и всяких других съедобных насекомых.
— Я заехала к вам посмотреть, как вы живете, — сказала она. — Я пробуду у вас до весны, пока не вернутся утки, которых я отпустила.
Но утки уж никогда не вернулись. Они думали, что квакушка разбилась о землю, и очень жалели ее.
Yepremyan Eva 